W obliczu pogarszających się danych makroekonomicznych i nasilającej się presji politycznej ze strony prezydenta Donalda Trumpa, amerykańska Rezerwa Federalna (Fed) zdecyduje się prawdopodbnie jutro na utrzymanie stóp procentowych. Choć gospodarka USA skurczyła się w pierwszym kwartale 2025 roku, a inflacja PCE spadła do poziomu 2,3 proc. – bliskiego celu inflacyjnego Fed – bank centralny nie planuje jeszcze rozpocząć cyklu obniżek. Wynika to z obaw o trwałość oczekiwań inflacyjnych wśród konsumentów, które w ostatnich miesiącach wzrosły, głównie na skutek polityki taryfowej. Fed nie chce powtórzyć błędów z lat 70., gdy niekontrolowane oczekiwania inflacyjne doprowadziły do trwałego wzrostu cen.
Chociaż krótkoterminowe dane, takie jak dane z rynku pracy (177 tys. etatów, 4,2 proc. stopa bezrobocia) nie wskazują na silne spowolnienie, widać już pierwsze oznaki słabnięcia aktywności. Mimo to Fed woli poczekać na dalsze dane, zanim podejmie decyzję o luzowaniu. Według obecnych prognoz, pierwsza obniżka stóp może nastąpić we wrześniu, a kolejne w grudniu 2025 i marcu 2026. Oznacza to bardzo ostrożne podejście, wynikające z konieczności utrzymania wiarygodności w walce z inflacją.
Tymczasem prezydent Trumpa coraz częściej i coraz ostrzej krytukuje postawę przewodniczącego Fed. Zarzuca mu opieszałość i podjemowanie błędnych decyzji. Wyraża to w większości przypadków w mediach społecznościowych. Tam nawołuje do natychmiastowych, prewencyjnych cięć stóp, argumentując, że inflacja już nie istnieje, a gospodarka potrzebuje wsparcia. Padały również aluzje o możliwym wczesniejszym odwołaniu Powella ze stanowiska, z których później Trump zaczął się wycofywać. Gdyby prezydenta faktycznie starał się tego dokonać, przewodniczący Fed najprawdopodobniej odwołałby się do sądu, powołując się na ustawę o Rezerwie Federalnej.
W rzeczywistości nawet odwołanie Powella nie dałoby Trumpowi bezpośredniej kontroli nad polityką pieniężną, ponieważ decyzje podejmowane są kolegialnie przez Federalny Komitet Otwartego Rynku (FOMC), w którym przewodniczący ma tylko jeden głos. Jednak sam fakt próby ingerencji mógłby wywołać panikę na rynkach. Utrata niezależności Fed natychmiast przełożyłaby się na wzrost oczekiwań inflacyjnych, podbicie rentowności obligacji i spadek wartości dolara. OBsługa długu była by jeszcze bardziej kosztowna a spadek zaufania do USD mógłby przyczynić się do kryzysu bilansu handlowego.
Trump prawdopodbnie z biegiem czasu zdecyduje się na stopniową "wymianę" kadrową członków zarządu Fed. Pamietajmy, że kadencja Powella kończy się w maju przyszłego roku a w marcu wygasa mandat gubernator Kugler. Republikwanie mają większość w Senacie, wiec nowe nominacje mają większą szanse na zatwierdzenie. Mocno kontrowersyjne postacie (mowa o Judy Shelton) prawdopodbnie będą miały mniejszą szansę na akceptację.
Potencjalni następcy Powella to m.in Kevin Warsh (krytyk programów skupu aktywów), Kevin Hassett (doradca ekonomiczny prezydenta USA) a także Christhopher Waller (aktualny członek zarządu Fed) - popierający szybsze cięcia kosztu pieniądza.
W rezultacie Fed znajduje się dziś pod silną presją z dwóch stron: krótkoterminową stanowią bezpośrednie naciski ze strony Trumpa, a długoterminową – stopniowa zmiana składu zarządu. Choć bank centralny najprawdopodobniej pozostanie jeszcze przez kilka miesięcy przy restrykcyjnej polityce, coraz wyraźniejsze sygnały spowolnienia gospodarczego mogą zmusić go do podjęcia działań.
Łukasz Zembik OANDA TMS BROKERS