Kalendarz imprez triathlonowych w Polsce rozrasta się z roku na rok. Nic dziwnego – przybywa osób, które chcą spróbować swoich sił w rywalizacji sportowej, pokonując swoje własne granice. Start w triathlonie wymaga jednak odpowiedniego przygotowania, aby nie tylko go ukończyć, ale przede wszystkim zrobić to w dobrym zdrowiu. Jak powinny wyglądać przygotowania do triathlonu?
Triathlon – co to?
Triathlon jest połączeniem trzech dyscyplin: pływania, kolarstwa i biegania. Uczestnicy zawodów triathlonowych rozpoczynają od pływania (standardowo w formule open water, czyli w otwartych akwenach wodnych), następnie rywalizują na etapie kolarskim i kończą swój wyścig bieganiem. Zawody triathlonowe odbywają się na różnych dystansach: od sprinterskiego (750 m pływania, 20 km jazdy na rowerze, 5 km biegu) po ultratriathlony, podczas których rywalizacja trwa nawet kilkanaście dni.
Na czym polega triathlon?
Jak już zostało wspomniane, triathlon jest kombinacją trzech dyscyplin sportowych i jest on wyścigiem wytrzymałościowym. Na ostateczny wynik zawodnika składają się międzyczasy z poszczególnych etapów (pływanie, rower, bieg) oraz czas spędzany przez nich w strefach zmian. Czasem nawet drobne różnice mogą zadecydować o końcowym wyniku, dlatego szczególnie na wysokim poziomie sportowym zawodnika sprawna organizacja w strefie zmian ma spore znaczenie.
Istotne jest także rywalizowanie zgodnie z zasadami, które określane są w regulaminie imprezy. Niektóre z nich ustalają, że zawody przebiegają w formule bez driftingu, co oznacza, że na etapie kolarskim zawodnik nie może jechać w zbyt bliskiej odległości kolejnego zawodnika, korzystając tym samym ze zmniejszonego oporu powietrza. Za nieprzestrzeganie tych zasad przewidziane są kary – może być to kara czasowa lub typu stop&go, czyli zatrzymanie zawodnika na trasie.
Triathlon – jak się przygotować?
Jednoczesne uprawianie trzech dyscyplin sportowych wiąże się ze znacznym obciążeniem organizmu, a szczególnie układu krążenia. U części osób rozmaite dysfunkcje i schorzenia układu sercowo-naczyniowego przy niskiej aktywności fizycznej nie dają żadnych objawów. Mogą natomiast uwidocznić się przy wyższych obciążeniach, a do takich należy specyficzny trening triathlonowy.
Zatem przygotowania do triathlonu, szczególnie jeśli dotychczas Twoja aktywność fizyczna była niska, najlepiej rozpocząć od kontroli swojego stanu zdrowia.
Pakiet badań dla sportowców przeznaczony dla triathlonistów dostępny na stronie ALAB sport to zestaw testów laboratoryjnych oraz badań, pozwalających na analizę i monitorowanie parametrów istotnych dla osób trenujących.
Triathlon – od czego zacząć?
Trzeba mieć na uwadze, że triathlon wymaga nie tylko bardzo dobrego przygotowania fizycznego, ale przede wszystkim – już na etapie treningów – przystosowania stylu życia do podejmowanych obciążeń. Nie wystarczy wykonywanie konkretnych jednostek treningowych. Konieczne jest również wdrożenie diety dostarczającej odpowiednio dużo energii, białka, węglowodanów i witamin oraz składników mineralnych czy zadbanie o regenerację – przede wszystkim poprzez odpowiednio długi sen.
Połączenie trzech dyscyplin w jednym cyklu treningowym bez wiedzy na temat treningu nie jest proste, dlatego warto skorzystać z opieki trenerskiej. Doświadczony trener nie tylko zbuduje plan, który pozwoli zrealizować Twój cel, ale również zadba o to, by był on dostosowany do możliwości fizycznych. Dobrym pomysłem może być również wzięcie kilku lekcji pływania, nawet jeśli potrafisz pływać. Poprawienie techniki sprzyja lepszej ekonomii ruchu, co pozwala osiągać lepsze efekty mniejszym nakładem sił. W triathlonie, którego kolejne etapy odbywają się na coraz większym zmęczeniu i zmniejszających się zapasach glikogenu, ma to szczególne znaczenie.
Jeśli chodzi o sprzęt, to jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z triathlonem i nawet nie masz pewności, czy będziesz trenować w przyszłości, wydawanie dużych sum na specjalistyczny sprzęt nie jest konieczne. Na pewno przydadzą się wygodne buty do biegania i strój, natomiast rower, piankę czy inne akcesoria spokojnie można wypożyczyć czy skorzystać z tych, które już używasz. Odpowiedni ekwipunek może zwiększać komfort rywalizacji i ma znaczenie na jej wysokim poziomie, ale dla osoby początkującej najważniejsze będzie jej przygotowanie treningowe
Dobrym pomysłem na początek przygody z triathlonem jest również wystartowanie na jego krótkich dystansach – pozwala to sprawdzić, czy to jest sport, który nam się podoba, a dodatkowo nie wymaga od razu bardzo dużego zaangażowania czasowego w trening (w porównaniu do startów na dłuższych dystansach).
Dlaczego warto wziąć udział w triathlonie?
Triathlon wymaga od zawodnika wszechstronnego przygotowania, co pozwala wzmocnić układ sercowo-naczyniowy, poprawić wydolność i zdolności motoryczne czy obniżyć ryzyko występowania cukrzycy oraz innych chorób cywilizacyjnych. Ma również pozytywny wpływ na samopoczucie, budowanie poczucia własnej sprawczości i dyscypliny. Zaangażowanie w sport i regularne treningi uczy lepszej organizacji swojego czasu więc przekłada się także na inne sfery życia.
Podsumowanie
Rozpoczynając swoją przygodę z triathlonem, który jest sportem wymagającym sporych obciążeń treningowych, z pewnością warto sprawdzić stan swojego zdrowia. Dobrym pomysłem będzie także skorzystanie z pomocy trenera, który ułoży odpowiedni plan treningowy oraz porad specjalistów, dzięki którym np. poprawisz swoją technikę pływania czy wspomożesz regenerację dzięki zmianie diety. Na początek przygody z triathlonem dobrze wystartować na krótkim dystansie, szczególnie jeśli dotychczas Twoja aktywność fizyczna była niewielka lub podejmowana nieregularnie.
Bibliografia:
1. Cielebak, K. Przygotowanie do triathlonu. Jak przygotować się od zera i o czym pamiętać? Dostęp: 10.04.2024, https://alabsport.pl/blog/triathlon-jak-sie-przygotowac
2. Malchrowicz-Mośko, E., Młodzik, M., Banio, A., Omorczyk, A. Triathlon jako forma konsumpcji sportowej – motywacje do udziału. Turyzm 2018, 28/2, s. 45-51.
3. Kabat-Koperska, J. Triathlon – czy jest bezpieczny dla każdego? Medycyna Sportowa / Polish J Sport Med 2020; 4(4); Vol. 36, 153-157.